Wat gebeurt er met uw bezittingen als u komt te overlijden? Staat u wel eens stil bij die vraag? Regelt u niets, dan bepaalt de wet wie uw nalatenschap ontvangt. Houdt u liever grip op uw nalatenschap, dan kan dat op verschillende manieren. Wat zijn de opties en hoe verschillen deze opties van elkaar?

Uw nalatenschap

Komt u te overlijden dan heeft u een nalatenschap. Zo’n nalatenschap bestaat onder meer uit de spullen die u in bezit had en uit uw vermogen. U heeft een relatief grote vrijheid om te kiezen aan wie u deze eigendommen toebedeelt. Mits u daarvoor een voorziening treft: een testament of codicil.

Wanneer u niets regelt

Legt u niet vast aan wie uw nalatenschap toekomt? Dan gelden onder andere de ‘wettelijke erfopvolging’ en ‘wettelijke verdeling’. De eerste bepaalt welke mensen (een deel van) de erfenis krijgen. De tweede geeft, kort gesteld, aan hoe de erfenis verdeeld wordt. De wet luistert nauw. Woont u samen met een partner, maar bent u niet getrouwd of is er geen geregistreerd partnerschap, dan gaan na een overlijden uw bezittingen en schulden naar uw kinderen, ouders, broers en zussen, of grootouders. Uw partner is dan dus geen erfgenaam.

Het codicil

Bij het opstellen van een codicil kunt u bepalen welke personen bezittingen uit uw nalatenschap ontvangen. Het gaat daarbij niet om geldbedragen of een eigen woning, maar alleen om spullen als kleding, sieraden en meubels. Dit hoeft in principe niet meer te zijn dan een A4’tje met uw laatste wil erop uitgeschreven. Het codicil dient handgeschreven te zijn, voorzien van een datum en moet uw handtekening te bevatten. Het is belangrijk dat er iemand kennis heeft van het bestaan van het codicil. Als het in de la ligt en door niemand wordt gevonden, dan verliest het zijn functie. Als het wordt gevonden door iemand die in het codicil benadeeld wordt, dan kan diegene doen alsof het niet bestaat. Het is immers nergens officieel geregistreerd.

Open eindjes

Een codicil is niet bedoeld om alle aspecten rondom uw nalatenschap mee te bepalen.  Zo kunt u bijvoorbeeld geld, beleggingen of een woning niet overdragen via een codicil. Ook kunt u voogdijschap niet regelen en u kunt via een codicil geen executeur aanwijzen. Dit is iemand die uw erfenis beheert en de begrafenis in orde maakt.

Het testament

Een testament biedt u meer mogelijkheden. Niet alleen kunt u alles wat u met een codicil regelt ook in orde maken met een testament. Maar met een testament regelt u aanzienlijk meer zaken. En een testament biedt u extra zekerheid.

De notaris

Een testament stelt u samen met de notaris op. Dat biedt voordelen. U kunt nu zelf een ontvanger bepalen voor uw huis, geld en diverse andere bezittingen. Wel dient u daarbij rekening te houden met het wettelijk erfdeel: het deel waar uw kind of kinderen wettelijk recht op hebben. Kinderen volledig buiten beschouwing laten bij een nalatenschap is wettelijk niet toegestaan.

Centraal Testamentenregister

U kunt via een testament iemand aanwijzen die uw erfenis afwikkelt. Een notaris houdt namelijk toezicht op een eerlijke gang van zaken. De notaris geeft bovendien advies dat bijvoorbeeld te maken kan hebben met het op een fiscaal vriendelijke manier schenken van uw bezittingen.Uiteindelijk wordt het testament geregistreerd in het Centraal Testamentenregister. Het is niet zo dat hierdoor iedereen het testament kan opvragen en inzien. Wel kan in het register worden opgezocht wie een testament heeft opgemaakt. Er staat ook bij wanneer het testament is opgemaakt en bij welke notaris het is ondergebracht.

Kosten notaris

De kosten voor het opmaken van een testament bedragen gemiddeld zo’n € 400,-. Dat bedrag kan hoger uitvallen, bijvoorbeeld wanneer u eigenaar bent van een eigen bedrijf. Of als er bijvoorbeeld meerdere erfgenamen zijn.

Testament en codicil combineren

Na het opmaken van een testament loopt uw leven doorgaans verder door. U krijgt er doorgaans steeds nieuwe spullen bij. Daarom kan het wellicht zinvol zijn een codicil en testament te combineren. Het codicil kunt u eenvoudig vervangen. Zo kunt u ook nieuwe bezittingen nog op een goede wijze overdragen, mits deze vallen onder de functie van het codicil. Een huis kunt u bijvoorbeeld niet via een codicil nalaten.